సామెతలు - 24 - Proverbs

1. దుర్జనులను చూచి మత్సరపడకుము
వారి సహవాసము కోరకుము
 Be thou not envious of evil men, neither desire to be with them;

2. వారి హృదయము బలాత్కారము చేయ యోచించును
వారి పెదవులు కీడునుగూర్చి మాటలాడును.
 for their heart studieth destruction, and their lips talk of mischief.

3. జ్ఞానమువలన ఇల్లు కట్టబడును
వివేచనవలన అది స్థిరపరచబడును.
 Through wisdom a house is built, and by understanding it is established;

4. తెలివిచేత దాని గదులు విలువగల రమ్యమైన సర్వసంపదలతో నింపబడును.
. and by knowledge shall the chambers be filled with all precious and pleasant riches.

5. జ్ఞానముగలవాడు బలవంతుడుగా నుండును
తెలివిగలవాడు శక్తిమంతుడుగా నుండును.
 A wise man is strong; yea, a man of knowledge increaseth strength.

6. వివేకముగల నాయకుడవై యుద్ధముచేయుము.
ఆలోచన చెప్పువారు అనేకులుండుట రక్షణకరము
. For by wise counsel thou shalt wage thy war, and in the multitude of counselors there is safety.

7. మూర్ఖునికి జ్ఞానము అందదు
గుమ్మమునొద్ద అట్టివారు మౌనులై యుందురు.
. Wisdom is too high for a fool; he openeth not his mouth in the gate.

8. కీడుచేయ పన్నాగములు పన్నువానికి
తంటాలమారి అని పేరు పెట్టబడును.
 He that deviseth to do evil shall be called a wicked person.

9. మూర్ఖుని యోచన పాపము
అపహాసకులు నరులకు హేయులు.
 The thinking of foolishness is sin, and the scorner is an abomination to men.

10. శ్రమదినమున నీవు క్రుంగినయెడల
నీవు చేతకాని వాడవగుదువు.
. If thou faint in the day of adversity, thy strength is small.

11. చావునకై పట్టబడినవారిని నీవు తప్పించుము
నాశమునందు పడుటకు జోగుచున్న వారిని నీవు రక్షింపవా?
 If thou forbear to deliver them that are drawn unto death, and those that are ready to be slain--

12. ఈ సంగతి మాకు తెలియదని నీవనుకొనినయెడల
హృదయములను శోధించువాడు నీ మాటను గ్రహించును గదా.
నిన్ను కనిపెట్టువాడు దాని నెరుగును గదా
నరులకు వారి వారి పనులనుబట్టి ఆయన ప్రతికారము చేయును గదా.
if thou sayest, "Behold, we knew it not"--doth not He that pondereth the heart consider it? And He that keepeth thy soul, doth He not know it? And shall not He render to every man according to his works?

13. నా కుమారుడా, తేనె త్రాగుము అది రుచిగలది గదా
తేనెపట్టు తినుము అది నీ నాలుకకు తీపియే గదా.
 My son, eat thou honey because it is good, and the honeycomb which is sweet to thy taste.

14. నీ ఆత్మకు జ్ఞానము అట్టిదని తెలిసికొనుము
అది నీకు దొరికినయెడల ముందుకు నీకు మంచిగతి కలుగును
నీ ఆశ భంగము కానేరదు.
So shall the knowledge of wisdom be unto thy soul when thou hast found it; then there shall be a reward, and thy expectation shall not be cut off.

15. భక్తిహీనుడా, నీతిమంతుని నివాసమునొద్ద పొంచియుండకుము
వాని విశ్రమస్థలమును పాడుచేయకుము.
 Lie not in wait, O wicked man, against the dwelling of the righteous; spoil not his resting place;

16. నీతిమంతుడు ఏడుమారులు పడినను తిరిగి లేచును
ఆపత్కాలమునందు భక్తిహీనులు కూలుదురు.
 for a just man falleth seven times and riseth up again, but the wicked shall fall into trouble.

17. నీ శత్రువు పడినప్పుడు సంతోషింపకుము
వాడు తొట్రిల్లినప్పుడు నీవు మనస్సున నుల్లసింపకుము.
 Rejoice not when thine enemy falleth, and let not thine heart be glad when he stumbleth,

18. యెహోవా అది చూచి అసహ్యించుకొని
వానిమీదనుండి తన కోపము త్రిప్పుకొనునేమో.
 lest the LORD see it and it displease Him, and He turn away His wrath from him.

19. దుర్మార్గులను చూచి నీవు వ్యసనపడకుము
భక్తిహీనులయెడల మత్సరపడకుము.
 Fret not thyself because of evil men, neither be thou envious of the wicked;

20. దుర్జనునికి ముందు గతి లేదు భక్తిహీనుల దీపము ఆరిపోవును
 for there shall be no reward to the evil man; the candle of the wicked shall be put out.

21. నా కుమారుడా, యెహోవాను ఘనపరచుము రాజును ఘనపరచుము
ఆలాగు చేయనివారి జోలికి పోకుము.
 My son, fear thou the LORD and the king, and mingle not with them that are given to change;

22. అట్టివారికి ఆపద హఠాత్తుగా తటస్థించును
వారి కాలము ఎప్పుడు ముగియునో యెవరికి తెలియును?
 for their calamity shall rise suddenly, and who knoweth the ruin of them both?

23. ఇవియు జ్ఞానులు చెప్పిన సామెతలే
న్యాయము తీర్చుటలో పక్షపాతము చూపుట ధర్మము కాదు
 These sayings also belong to the wise: It is not good to have respect of persons in judgment.

24. నీయందు దోషములేదని దుష్టునితో చెప్పువానిని ప్రజలు శపించుదురు
జనులు అట్టివానియందు అసహ్యపడుదురు.
 He that saith unto the wicked, "Thou art righteous": him shall the people curse; nations shall abhor him.

25. న్యాయముగా తీర్పు తీర్చువారికి మేలు కలుగును
 క్షేమకరమైన దీవెన అట్టివారిమీదికి వచ్చును.
 But to them that rebuke him shall be delight, and a good blessing shall come upon them.

26. సరియైన మాటలతో ప్రత్యుత్తరమిచ్చుట
పెదవులతో ముద్దుపెట్టుకొనినట్లుండును.
 Every man that answereth right words, giveth a kiss on the lips.

27. బయట నీ పని చక్క పెట్టుకొనుము ముందుగా పొలములో దాని సిద్ధపరచుము
తరువాత ఇల్లు కట్టుకొనవచ్చును.
 Prepare thy work outside, and make ready the field for thyself; and afterwards build thine house.

28. నిర్నిమిత్తముగా నీ పొరుగువానిమీద సాక్ష్యము పలుకకుము
నీ పెదవులతో మోసపు మాటలు చెప్పవచ్చునా?
 Be not a witness against thy neighbor without cause, and deceive not with thy lips.

29. వాడు నాకు చేసినట్లు వానికి చేసెదను
వాని క్రియచొప్పున వానికి ప్రతిఫలమిచ్చెద ననుకొనకుము.
 Say not: "I will do so to him as he hath done to me; I will render to the man according to his work."

30. సోమరివాని చేను నేను దాటి రాగా
తెలివిలేనివాని ద్రాక్షతోట నేను దాటి రాగా
 I went by the field of the slothful, and by the vineyard of the man void of understanding;

31. ఇదిగో దానియందంతట ముండ్ల తుప్పలు బలిసియుండెను.
దూలగొండ్లు దాని కప్పియుండెను దాని రాతి గోడ పడియుండెను.
 and lo, it was all grown over with thorns, and nettles had covered the face thereof, and the stone wall thereof was broken down.

32. నేను దాని చూచి యోచన చేసికొంటిని
దాని కనిపెట్టి బుద్ధి తెచ్చుకొంటిని.
 Then I saw and considered it well; I looked upon it, and received instruction:

33. ఇంక కొంచెము నిద్ర యింక కొంచెము కునుకుపాటు
పరుండుటకై యింక కొంచెము చేతులు ముడుచుకొనుట
 Yet a little sleep, a little slumber, a little folding of the hands to sleep--

34. వీటివలన నీకు దరిద్రత పరుగెత్తి వచ్చును
ఆయుధస్థుడు వచ్చినట్లు లేమి నీమీదికి వచ్చును.
 so shall thy poverty come as one that wandereth, and thy want as an armed man.