సామెతలు - 30 - Proverbs

1. దేవోక్తి, అనగా యాకె కుమారుడైన ఆగూరు పలికిన మాటలు.ఆ మనుష్యుడు ఈతీయేలునకును, ఈతీయేలునకును ఉక్కాలునకును చెప్పినమాట.

The words of Agur the son of Jakeh, even the prophecy: the man spoke unto Ithiel, even unto Ithiel and Ucal:

2. నిశ్చయముగా మనుష్యులలో నావంటి పశుప్రాయుడు లేడు 

నరులకున్న వివేచన నాకు లేదు.

Surely I am more brutish than any man, and have not the understanding of a man.

3. నేను జ్ఞానాభ్యాసము చేసికొన్నవాడను కాను 

పరిశుద్ధ దేవునిగూర్చిన జ్ఞానము పొందలేదు.

I neither learned wisdom, nor have the knowledge of the holy.

4. ఆకాశమునకెక్కి మరల దిగినవాడెవడు? 

తన పిడికిళ్లతో గాలిని పట్టుకొన్నవాడెవడు? 

బట్టలో నీళ్లు మూటకట్టినవాడెవడు? 

భూమియొక్క దిక్కులన్నిటిని స్థాపించిన వాడెవడు? 

ఆయన పేరేమో ఆయన కుమారుని పేరేమో నీకు తెలిసియున్నదా?

 Who hath ascended up into heaven or hath descended? Who hath gathered the wind in His fists? Who hath bound the waters in a garment? Who hath established all the ends of the earth? What is His name, and what is His Son's name, if thou canst tell?

5. దేవుని మాటలన్నియు పుటము పెట్టబడినవే 

ఆయనను ఆశ్రయించువారికి ఆయన కేడెము.

Every word of God is pure; He is a shield unto them that put their trust in Him.

6. ఆయన మాటలతో ఏమియు చేర్చకుము 

ఆయన నిన్ను గద్దించునేమో అప్పుడు నీవు అబద్ధికుడవగుదువు.

 Add thou not unto His words, lest He reprove thee and thou be found a liar.

7. దేవా, నేను నీతో రెండు మనవులు చేసికొనుచున్నాను 

నేను చనిపోకముందు వాటిని నాకనుగ్రహింపుము;

 Two things have I required of Thee; deny me them not before I die:

8. వ్యర్థమైనవాటిని ఆబద్ధములను నాకు దూరముగా నుంచుము 

పేదరికమునైనను ఐశ్వర్యమునైనను నాకు దయ చేయకుము 

తగినంత ఆహారము నాకు అనుగ్రహింపుము.

 Remove far from me vanity and lies; give me neither poverty nor riches; feed me only food sufficient for me,

9. ఎక్కువైనయెడల నేను కడుపు నిండినవాడనై నిన్ను విసర్జించి 

యెహోవా యెవడని అందునేమో 

లేక బీదనై దొంగిలి నా దేవుని నామమును దూషింతు నేమో.

Lest I be full, and deny Thee, and say, "Who is the LORD?"-- or lest I be poor and steal, and take the name of my God in vain.

10. దాసునిగూర్చి వాని యజమానునితో కొండెములు చెప్పకుము 

వాడు నిన్ను శపించును ఒకవేళ నీవు శిక్షార్హుడవగుదువు.

 Accuse not a servant unto his master, lest he curse thee and thou be found guilty.

11. తమ తండ్రిని శపించుచు తల్లిని దీవించని తరము కలదు.

 There is a generation that curseth their father, and doth not bless their mother.

12. తమ దృష్టికి తాము శుద్ధులై 

తమ మాలిన్యమునుండి కడుగబడని వారి తరము కలదు.

 There is a generation that are pure in their own eyes, and yet is not washed from their filthiness.

13. కన్నులు నెత్తికి వచ్చినవారి తరము కలదు. 

వారి కనురెప్పలు ఎంత పైకెత్తబడియున్నవి!

 There is a generation -- O how lofty are their eyes, and their eyelids are lifted up!

14. దేశములో ఉండకుండ వారు దరిద్రులను మింగునట్లును 

మనుష్యులలో ఉండకుండ బీదలను నశింపజేయునట్లును 

ఖడ్గమువంటి పళ్లును కత్తులవంటి దవడపళ్లును గల వారి తరము కలదు.

 There is a generation whose teeth are as swords, and their jaw teeth as knives, to devour the poor from off the earth, and the needy from among men.

15. జలగకు ఇమ్ము ఇమ్ము అను కూతురులిద్దరు కలరు 

తృప్తిపడనివి మూడు కలవుచాలును అని పలుకనివి నాలుగు కలవు.

The horseleech hath two daughters, crying, "Give, give!" There are three things that are never satisfied, yea, four things that say not, "It is enough":

16. అవేవనగా పాతాళము, కనని గర్భము, నీరు చాలును అనని భూమి, చాలును అనని అగ్ని.

The grave, the barren womb, the earth that is not filled with water, and the fire that saith not, "It is enough."

17. తండ్రిని అపహసించి తల్లి మాట విననొల్లని వాని కన్ను 

లోయ కాకులు పీకును పక్షిరాజు పిల్లలు దానిని తినును.

 The eye that mocketh at his father and despiseth to obey his mother, the ravens of the valley shall pick it out, and the young eagles shall eat it.

18. నా బుద్ధికి మించినవి మూడు కలవు 

నేను గ్రహింపలేనివి నాలుగు కలవు. 

అవేవనగా, అంతరిక్షమున పక్షిరాజు జాడ,

 There are three things which are too wonderful for me, yea, four which I know not:

19. బండమీద సర్పము జాడ, నడిసముద్రమున ఓడ నడచుజాడ, 

కన్యకతో పురుషుని జాడ.

The way of an eagle in the air, the way of a serpent upon a rock, the way of a ship in the midst of the sea, and the way of a man with a maid.

20. జారిణియొక్క చర్యయును అట్టిదే; అది తిని నోరు తుడుచుకొని 

నేను ఏ దోషము ఎరుగననును.

 Such is the way of an adulterous woman: she eateth, and wipeth her mouth, and saith, "I have done no wickedness."

21. భూమిని వణకించునవి మూడు కలవు, అది మోయ లేనివి నాలుగు కలవు.

 For three things the earth is disquieted, and for four which it cannot bear:

22. అవేవనగా, రాజరికమునకు వచ్చిన దాసుడు, కడుపు నిండ అన్నము కలిగిన మూర్ఖుడు,

 for a servant when he reigneth, and a fool when he is filled with meat,

23. కంటకురాలై యుండి పెండ్లియైన స్త్రీ, యజమాను రాలికి హక్కు దారురాలైన దాసి.

 for an odious woman when she is married, and a handmaid who is heir to her mistress.

24. భూమిమీద చిన్నవి నాలుగు కలవు అయినను అవి మిక్కిలి జ్ఞానముగలవి.

 There are four things which are little upon the earth, but they are exceeding wise:

25. చీమలు బలములేని జీవులు అయినను అవి వేసవిలో తమ ఆహారమును సిద్ధపరచుకొనును.

 the ants are a people not strong, yet they prepare their meat in the summer;

26. చిన్న కుందేళ్లు బలములేని జీవులు అయినను అవి పేటు సందులలో నివాసములు కల్పించుకొనును.

 the conies are but a feeble folk, yet they make their houses in the rocks;

27. మిడుతలకు రాజు లేడు అయినను అవన్నియు పంక్తులు తీరి సాగిపోవును.

 the locusts have no king, yet they go forth, all of them in ranks;

28. బల్లిని చేతితో నీవు పట్టుకొనగలవు అయినను రాజుల గృహములలో అది యుండును.

 the spider taketh hold with her hands, and is in kings' palaces.

29. డంబముగా నడుచునవి మూడు కలవు ఠీవితో నడుచునవి నాలుగు కలవు

 There are three things which go well, yea, four which are comely in their goings:

30. అవేవనగా ఎల్లమృగములలో పరాక్రమముగలదై 

ఎవనికైన భయపడి వెనుకకు తిరుగని సింహము

 a lion which is strongest among beasts, and turneth not away for any;

31. శోణంగి కుక్క, మేకపోతు, 

తన సైన్యమునకు ముందు నడుచుచున్న రాజు.

A greyhound, a hegoat also, and a king against whom there is no rising up.

32. నీవు బుద్ధిహీనుడవై అతిశయపడి యుండినయెడల కీడు యోచించి యుండినయెడల 

నీ చేతితో నోరు మూసికొనుము.

If thou hast done foolishly in exalting thyself, or if thou hast thought evil, lay thine hand upon thy mouth.

33. పాలు తరచగా వెన్న పుట్టును, ముక్కు పిండగా రక్తము వచ్చును, కోపము రేపగా కలహము పుట్టును

Surely the churning of milk bringeth forth butter, and the wringing of the nose bringeth forth blood: so the stirring of wrath bringeth forth strife.